Γεννημένος κοντά στο Ντίσελντορφ, στη Γερμανία, το 1880, ο Joseph H. Pilates είχε προκλήσεις ως παιδί, έπασχε από άσθμα, ραχίτιδα και ρευματικό πυρετό. Η αποφασιστικότητά του να θεραπευθεί τον οδήγησε στην μελέτη της Ανατολικής και Δυτικής μορφής άσκησης, όπως γιόγκα καθώς και την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή μορφή άσκησης.
Δραστηριοποιείται ως παλαιστής, δύτης, σκιέρ καθώς και στην ενόργανη. Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος , έμεινε για ένα χρόνο στην Αγγλία, και ενόσω ήταν έγκλειστος στο στρατόπεδο, δίδαξε τους συγκρατουμένους του το πρόγραμμα σωματικής εκγύμνασης που είχε αναπτύξει, ισχυριζόμενος ότι θα δυναμώσουν σε μεγαλύτερο βαθμό .Όσοι ακολούθησαν το πρόγραμμα του λέγεται ότι αντιστάθηκαν στην επιδημία γρίπης που σκότωσε χιλιάδες.
Ο Pilates ονομάζει την μέθοδο του “Contrology,” (η μελέτη του ελέγχου) και πιστεύει ότι θα βοηθήσει τους ανθρώπους να αναπτύξουν τη δύναμη και το σθένος στο σώμα και το μυαλό, όχι μόνο για να ολοκληρώσουν καθημερινές εργασίες με ευκολία, αλλά και για να ζήσουν τη ζωή στο έπακρο .

“Contrology είναι ο πλήρης συντονισμός του σώματος, του νου και του πνεύματος. Μέσω του Contrology αποκτάται σκόπιμα ο πλήρης έλεγχος του σώματός σας και στη συνέχεια, μέσω της επανάληψης των ασκήσεων σταδιακά επιτυγχάνεται φυσικός ρυθμός και συντονισμός. Αναπτύσσει το σώμα ομοιόμορφα, διορθώνει λάθος στάσεις, αποκαθιστά τη φυσική ζωτικότητα, αναζωογονεί το μυαλό και ανυψώνει το πνεύμα. ” – Joseph Pilates

Οι ασκήσεις Pilates επικεντρώνονται στην «δύναμη του κάντρου», ή των σταθεροποιητικών μυών του κορμού, οι οποίοι υποστηρίζουν τη σπονδυλική στήλη.

Το Pilates βασίζεται σε έξι αρχές που βοηθούν στην μέγιστη απόδοση της κίνησης με την μικρότερη απώλεια ενέργειας:
1. Το Κέντρο: Η ενίσχυση και ενδυνάμωση του κέντρου και του «κορσέ» οι οποίες μυϊκές ομάδες περιλαμβάνουν τους κοιλιακούς, τη λεκάνη, τους γλουτούς και την πλάτη.
2. Συγκέντρωση: Βοηθά στην συγκέντρωση
3. Έλεγχος: Εξοικονόμηση ενέργειας (δηλαδή να μάθουν να χρησιμοποιούν μόνο τους μυς για να εκτελέσουν μια εργασία, ενώ το υπόλοιπο σώμα χαλαρώνει).
4. Ακρίβεια: Χρησιμοποιεί την έννοια ότι κάθε κίνηση έχει ένα σκοπό, με αποτέλεσμα την “ποιότητα έναντι της ποσότητας” .Όταν μια κίνηση εκτελείται με ακρίβεια δεν υπάρχει λόγος να επαναληφθεί πολλές φορές.
5. Αναπνοή: Η έμφαση στην αναπνοή έχει ως αποτέλεσμα στην αύξηση της αναπνευστικής ικανότητας, στον καλύτερο συντονισμό και στην ένωση νου- σώματος.
6. Ροή: Κάθε κίνηση σε μια άσκηση Pilates γίνεται με τη χάρη και την ευκολία ενός χορευτή.

Η ιατρική κοινότητα αναγνωρίζει επίσης το Pilates ως μια μορφή που βοηθά με τη φυσική θεραπεία.